Rusya’nın 630 milyar ABD Doları Değerinde Döviz ve Altına Sınırlı Erişimi
Rusya Altın ve Döviz Rezervleri 2016’dan Bu Yana %67 Arttı
Rusya’ya, Ukrayna’yı işgali sonucunda bir dizi yaptırım kararı alındı. Bu yaptırımların önemli hedefleri arasında,
1) Seçilen Rus bankalarının SWIFT’den çıkarılması ve
2) Rusya Merkez Bankası’nın döviz rezervlerinin dondurulması
bulunmaktadır.
SWIFT’den ayrılma, Rusya’nın ödemelerini ve uluslararası ortaklarla sermaye işlemlerini önemli ölçüde zorlaştıracaktır. Bu durum Rus Merkez Bankası’na karşı alınan olası tedbirlerle daha da pekiştirilecektir.
Rusya Merkez Bankası’nın 2022 yılı Ocak ayı sonu itibariyle 630 milyar ABD doları altın ve döviz rezervi olup, bunun 132 milyar ABD doları altındır. Bu değerler son 5 yılda %67 artmıştır. Buna ek olarak Rusya, Kasım 2021 itibariyle, Rus Ulusal Varlık Fonu aracılığıyla 198 milyar ABD doları değerindeki başka varlıklara da sahiptir.
Alınan önlemlere rağmen Rusya’nın rezervlerine erişip erişemeyeceği veya ne ölçüde erişebileceği de büyük ölçüde varlıkların konumuna bağlıdır (Ülkelere göre varlıkların dağılımı için BURAYA bakınız).
Mevcut şartlarda Rusya Merkez Bankası’nın, rezervlerine ancak sınırlı erişimi olduğu değerlendirilmektedir.
Rusya’nın Rezervleri Diğer Ülkelere Göre Nispeten Yüksek Seviyededir
Rusya’nın toplam döviz rezervleri GSYİH’nın %42,5’ini oluşturmakta olup, bu oran küresel bir karşılaştırmada GSYİH açısından büyük ülkeler arasında en yüksek olanıdır. Örneğin, döviz rezervleri Almanya’da GSYİH’nın sadece %7,4’ünu oluşturmaktadir ve 294 milyar ABD Doları değerindedir. ABD için ise bu oran sadece %1,2’dir. Bununla birlikte, her iki ülkenin de yerel “rezerv para birimlerine”, yani Euro ve ABD Dolarına sahip olduğu da dikkate alınmalıdır. “BRIC” devletlerinin üçü olan Brezilya, Hindistan ve Çin’e baktığımızda ise oranların GSYİH’nın sadece %23’ü ile %25’i arasında olduğu görülmektedir.
Dolayısıyla, uluslararası standartlara göre Rusya’nın altın ve döviz rezervleri oldukça yüksektir. Bu ise Rusya’nın GSYİH cinsinden ifade edilen ekonomik performansının aslında çok düşük olduğunu da yansıtmaktadır.
Toplam değere bakıldığında ise farklı bir tablo ortaya çıkımaktadır. Çin (3,4 trilyon ABD Doları) ile büyük bir farkla ilk sırada olup, onu Japonya (1,4 trilyon ABD Doları) ve İsviçre (1,1 trilyon ABD Doları) takip etmektedir.
Rusya’nın Çok Fazla Altın Rezervi Bulunmaktadır
Rusya’nın toplam 129 milyar ABD Doları tutarındaki döviz rezervlerinin önemli bir parçası da altındır. Eylül 2021 verilerine göre Rusya bu oran ile dünya genelinde beşinci sıradadır.
Rus Altını, GSYİH’ye Oranı Açısından Büyük Ülkeler Arasında Birinci Sıradadır
Rusya’nın altın rezervi 2020 GSYİH’sının %8,7’sine eşittir. Bu oran büyük ülkeler arasında en büyük olanıdır.
Altınla Ödeme Yapmak Oldukça Zordur
Rus altın varlıklarını dondurmak, Rusya’nın altınlarının çoğunu kendi ülkesinde biriktirmesi nedeniyle oldukça zor görülmektedir.
Altın tabaklardan altın çatallarla yemek yiyebilirsiniz. Ancak altınlarınızı genel olarak yiyecek vb. ödemelerde kullanamazsınız. Öncelikle altını dövize çevirmeniz gerekir. Ve bunun mümkün olup olmadığı, bununla ödeme yapılıp yapılamayacağı, büyük ölçüde Rus bankacılık sistemine uygulanan yaptırımların ne kadar etkili olduğuna bağlı. Ve şu anda göründüğü gibi, bu kısıtlamalar, özellikle Merkez Bankası ile işlem yasağı oldukça etkili görünüyor.
Yani bir „savaş finansmani“ olarak tek başına altın muhtemelen yeterli değildir.